خودروسازان ژاپنی وقتی نوبت به‌سرمایه‌گذاری در زمینه خودروهای برقی می‌رسد، پای خود را روی پدال گاز نگه می‌دارند! بله؛ این درست است که فروش خودروهای برقی رو به‌کاهش است، اما مدیران ژاپنی می‌گویند در این فصلِ درآمدی، از نتایج راضی هستند. هرچند این موضوع مربوط به‌سازندگانی است که ارزان شدن باتری، ایجاد زیرساخت‌های شارژ کافی و رقابت برای برق‌رسانی، به‌آن‌ها شوک وارد نکرده است.
به‌عبارت دیگر، خودروسازان ژاپنی می‌دانستند آن‌گونه که برخی امیدوارند، کار برقی‌سازی پیش نمی‌رود و خریداران هنوز به‌طور کامل پذیرای محصولات برقی نیستند.
درهمین زمینه «تایمز» ژاپن میزگردی را با حضور مدیران خودروسازی و یکی از استادان مدرسه بازرگانی Insead به‌مدیریت یویچی میازاکی، مدیرمالی تویوتا برگزار کرده است که در ادامه بخش‌هایی از آن را می‌خوانید.
تایمز ژاپن: به‌رغم کاهش سرعت تقاضا برای خودروهای الکتریکی اما می‌بینیم خودروسازان ژاپنی همچنان به‌سرمایه‌گذاری در زمینه خودروها ادامه می‌دهند. چرا؟
استفان ما، مدیر ارشد مالی نیسان: چون این مشتری است که سرعت الکتریکی‌سازی را تعیین می‌کند. الکتریکی‌سازی رشد خطی نیست؛ بلکه یک خط مستقیم است؛ بنابراین بالا و پایین خواهد رفت. ولی بدون تردید در درازمدت، رشد خواهد کرد. از سوی دیگر بسیاری از خودروسازان از جمله تسلا با کاهش سرعت توسعه خودروهای برقی، انتظارات خود را تغییر داده‌اند. بسیاری از مصرف‌کنندگانی که تحت‌تاثیر تورم و نرخ‌های بهره بالا قرار گرفته‌اند، هنوز خودروهای برقی را دور از دسترس می‌دانند؛ زیرا برخی خودروسازان هنوز محصولاتی را عرضه نکرده‌اند که فراتر از خریداران لوکس یا کسانی که زودتر از آن استفاده می‌کنند، برای آن‌ها جذاب باشد.
این عوامل به‌رکورد فروش مدل‌های هیبرید تویوتا کمک کرده است؛ البته باید این را هم اضافه کنم که این ضعیف‌تر شدن سبب افزایش سود در بازار خودرو ژاپن خواهد شد و به‌شرکت‌ها فرصت می‌دهد برای ایجاد ظرفیت و همچنین توسعه خودروهای برقی به‌شکل دقیق‌تری وقت بگذارند.
ناتان فور، استاد استراتژی مدرسه بازرگانی Insead فرانسه: نباید فراموش کرد همیشه این خطر وجود دارد یک خودرو هیبرید برای شرکتی مانند تویوتا آن‌قدر جذاب شود که گرفتار آن شوند. البته به‌همین دلیل است که مدیران ژاپنی در واکنش به‌این موضوع بسیار کُند- منظورم با دقت و وسواس است- هستند. زمانی نگران بودم این اتفاق برای تویوتا هم بیفتد. اما حالا که شاهد پذیرش و اشتیاق برای خودروهای الکتریکی در میان مصرف‌کنندگان هستیم، شاید این یک استراتژی عاقلانه باشد.
یویچی میازاکی، مدیرمالی تویوتا: خودروهای هیبریدی که به‌زیرساخت شارژ نیاز ندارند، حمایت مصرف‌کنندگان را جلب می‌کنند. این خودروها به‌عنوان «راه‌حل واقع‌بینانه» از حمایت مصرف‌کننده برخوردار می‌شوند.
ایجی فوجیمورا، مدیرمالی هوندا: ماه گذشته اعلام کردیم این شرکت می‌دانست ممکن است کاهش تقاضا برای خودروهای الکتریکی رخ دهد. با این حال، برای دستیابی به کربن‌صفر باید «الکتریکی‌سازی پیش برود». به‌همین دلیل خودروسازان به‌پیشبرد استراتژی EV خود ادامه خواهند داد.
تومواکی ایموری، معاون اجرایی سوبارو: این شرکت هنگام تدوین برنامه سرمایه‌گذاری 1.5 تریلیون ین (10میلیارد دلاری) خود برای الکتریکی‌سازی، این احتمال را هم در نظر گرفت که ممکن است بازار خودروهای برقی یک وضعیت ثابت (مانند رکود یا توقف رشد) را تجربه کند.
استفان ما: نیسان درسال 2021 به‌منظور سرعت بخشیدن به الکتریکی‌سازی متعهد به‌سرمایه‌گذاری 2 تریلیون ین در یک بازه زمانی پنج‌ساله شد. بنابراین این شرکت سرمایه‌گذاری‌های لازم را برای ارائه محصولات مناسب به‌مشتریان خود انجام خواهد داد.
تایمز ژاپن: اما از طرف دیگر هیچ خودروساز ژاپنی به‌اندازه تویوتا از سوی گروه‌های زیست‌محیطی و برخی سرمایه‌گذاران به‌دلیل رویکرد مشورتی خود مورد انتقاد قرار نگرفته است؛ زیرا این شرکت اعلام کرد علاوه‌بر خودروهای برقی، به‌مدل‌های هیبرید و سوخت‌های جایگزین از جمله هیدروژن و سایر فناوری‌ها نیز باید توجه داشت.
یویچی میازاکی: بله؛ کاملا درست است. چون هیبریدی‌هایی که نیازی به زیرساخت شارژ ندارند، به‌عنوان «راه‌حلی واقع‌بینانه» از حمایت مصرف‌کننده برخوردار می‌شوند. بنابراین ما به‌عنوان یک خودروساز جهانی درحال آماده شدن برای فروش سالانه 5 میلیون دستگاه خودرو گازسوز برقی تا سال 2025 هستیم؛ یعنی یک سال زودتر از آن‌چه قبلا هدف‌گذاری کرده بودیم. براساس پایگاه داده‌پردازی fDi Markets فاینَنشال تایمز، تویوتا، هوندا و پاناسونیک که باتری‌های خودرو را برای تسلا و تویوتا تامین می‌کنند، تنها شرکت‌های ژاپنی در بین 20 شرکت برتر بودند که تعهد سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در فعالیت‌های مرتبط با خودروهای برقی بین سال‌های 2016 تا 2022 داشتند.
ازسوی دیگر در خارج از ژاپن (به استثنای چین) نشانه‌هایی از کاهش درخواست دیده می‌شود. به‌عنوان مثال فورد درحال کاهش تعداد کارگران در بخش تولید کامیون F-150 لایتنینگ خود بوده و جنرال‌موتورز هم برنامه‌های توسعه تولید پیکاپ الکتریکی خود را به‌تعویق انداخته است. در اروپا هم رنو برنامه‌هایش در زمینه عرضه خودروهای برقی را کنار گذاشت. فولکس‌واگن نیز تلاش برای جست‌وجوی سرمایه‌گذاران خارجی برای واحد باتری خود را به‌تعویق انداخته است.
البته همان‌طور که همه ما می‌دانیم بلومبرگ نیز اوایل این ماه گزارش داد تسلا هشدار داده است نرخ توسعه این مجموعه در سال جاری «به‌طور قابل توجهی کمتر خواهد بود»؛ به‌همین دلیل کارکنان درحال آماده شدن برای حذف مشاغل احتمالی هستند. ارزش سهام سازنده خودروهای الکتریکی درسال گذشته حدود 20 درصد کاهش یافته است.
در پایان این میزگرد یویچی میازاکی گفت تویوتا معتقد نیست آن‌ها آن‌چه را که مورد نیاز است، در اختیار دارند. زیرا تویوتا به دنبال یک خط تولید کامل شامل پیشرانه‌های باتری الکتریکی، پلاگین-هیبرید و هیدروژنی است تا «آماده پاسخگویی به هر تقاضایی باشد که به دست آن‌ها می‌رسد.
